gölyazı
Gölyazı, Bursa’nın antik yerleşim yerlerinden biridir. Yarımada üzerine kurulan Gölyazı’nın tarihi M.Ö. 6. yüzyıla dek uzanır. Yazılı kaynaklardan edinilen bilgilere göre; Gölyazı’nın antik adı, bugün Orhaneli Çayı (Kocaçay) dediğimiz antik Ryndacus ırmağından kaynaklanan “Apollonia ad Rhyndacum”dur. Apollonia eski çağların ışık tanrısıydı. Antik çağlarda Anadolu’da kurulmuş “Apollonia” adlı dokuz kent olduğu bilinir. Bu adın diğer kentlerden ayrılabilmesi, için Apolyont (Uluabat) gölünü besleyen Aizonai (Çavdarhisar) çevresinden çıkan Rhyndacus denilen ırmağa atfen konduğu kaynaklarda belirtilir. [Kaynak: Bursa.Gov.Tr]
Ağlayan Çınar
Meydana girer girmez 750 yaşındaki “Ağlayan Çınar” sanki size Apollonia Işık tanrısını anlatmak istercesine kolları ile sarıp sarmalar . Ağacın “Ağlayan Çınar” adını almasının nedeni, haftanın bazı günlerinde gövdesinden akan kırmızıya yakın renkte akan sıvıdan dolayıdır.
Ada’nın etrafını 15 dakika da gezebilirsiniz. Yol boyunca çok sayıda balık ağlarına, ağ ören kadın ve erkeklere denk gelebilirsiniz. Balıkçılığın sadece erkeğe has bir meslek olmadığı anlarsınız. “Elinin hamuruyla erkeğin işine karışma” argo sözünün burada geçersiz olduğunu görürsünüz.
Adanın etrafını dolaştığınızda ayrıca kırmızısı ile sarısı, mavisi ile yeşili ile bezenmiş ve bir gerdanlık gibi sarmalamış kayıklarla karşılaşırsınız. Kayık adası olarak ismi değiştirilse sanki daha uygun olurdu gibi bir fikre kapılırsınız.
Ada’nın etrafını gezerken asfalt veya beton yol arar ayaklarınız şehir yaşamının alışkanlığı gereği fakat bulamazsınız, bu durumu kabullenmeniz bir kaç dakika sürer. Sonra güzelliklerin farkına varırsınız.
Gölyazı girişinde veya etrafında tekne turu çağrısı yapan kişilerle karşılaşabilirsiniz. Eğer bu tura katılmak isterseniz 200 TL yi gözden çıkarmanız gerekir.
Aziz Panteleimon Kilisesi
Gölyazı girişte; Gölyazı Aziz Panteleimon Kilisesi, Anadolu Rum Ortodoks kiliselerinin önemli ve özgün örneklerinden biridir. 1908-1918 yılları arasında inşa edilen kilise, Apolyont’taki beş kilisenin arasında en yenisiydi. Aziz Panteleimon Kilisesi, 1900 yılında ortaya çıkan yıkıcı yangının ardından Apolyont köprüsünün kuzeyinde kurulan “Yeni Mahalle”nin kilisesi olarak inşa edilmiştir.
İki katlı olarak inşa edilen Aziz Panteleimon Kilisesi, üç nefli, dikdörtgen planlı bir bazilikadır. Batısında narteksi bulunur. Kilisenin doğusunda bulunan üç bölümlü apsis bölümündeki iki (orijinal) direğin kaidesi olarak Antik Çağ yapılarına ait mermerden bir sütun başlığı ve bir mermer sunak kullanılmaktadır. İçte ve dışta düzensiz almaşık teknikle örülen kilise, sade neoklasik öğeleri, ebatları ve heybetli ön cephesi ile geç Osmanlı Dönemi İstanbul Rum mimarlığının özelliklerini yansıtmaktadır. [Kaynak: GoToBursa.Com.Tr]